Odgovori poslanice Branke Bošnjak ispred partije Pokret za promjene:
1. Da li smatrate da zarade ljekara u Crnoj Gori treba povećati? Ukoliko osvojite vlast šta ćete uraditi u vezi sa zaradama ljekara u prvih godinu dana mandata?
Pokret za Promjene, prije svega, smatra da je status ljekara u Crnoj Gori, zahvaljujući postojećoj vlasti na nedopustivo niskom nivou, a kao posljedica toga i zarade ljekara su nepristojno niske. Svjesni činjenice da medicinu upisuju oni probrani, dakle najbolji srednjoškolci, da studije traju duže nego drugi studijski programi, da je do dobijanja zvanja specijaliste neophodno još mnogo truda, učenja i vremena, a posebno imajući u vidu ogromnu odgovornost koju profesija ljekara nosi, za nas je nesporno da je neophodno da se status ljekara, uključujući i materijalni, značajno poboljša i vrednuje na pravi način.
Lično sam, kao poslanica, više od godinu dana uporno predlagala Skupštini Crne Gore izmjene Zakona o zaradama u javnom sektoru, kako bi ovaj zakon prepoznao ljekare i dao im adekvatan društveni status, ali nažalost vladajuća većina nije čak imala sluha ni da to stavi na dnevni red i time je onemogućila javnu raspravu i razmjenu argumenata pred licem javnosti na ovu temu. Kukavički je većina ljekara u vladajućoj većini bila uzdržana po ovom pitanju i time su ti «DPS ljekari» opstruiralli razgovor na ovu temu. Čak ni pandemija Covid 19 koja je široj javnosti dokazala koliki je značaj ljekara za jedno društvo, nije uspjela da dopre do vlastodržaca u Crnoj Gori kako bi se sistemski riješio njihov status. Samo su «šminkanjem» kroz neke jednokratna povećanja zarada pokušali da operu svoju savjest, ako je uopšte imaju.
Iako će prva godina mandata biti vrlo teška, zbog velike ekonomske krize usled pandemije COVID 19 i neminovnog bankrota javnih finansija zbog pogrešnog ekonomskog modela, neznanja i koruptivnih radnji ove Vlade, ipak smo mišljenja da ljekari trebaju da dobiju status koji zaslužuju, a da onda svi zajedno i ljekari i svi oni funkcioneri koji spadaju u A, B i C kategoriju saglasno Zakonu o zaradama u javnom sektoru gdje treba smjestiti i ljekare, da snose teret krize. Dakle početni status ljekara treba značajno podići, a onda ako kriza bude zahtijevala smanjenje zarada, iz tog unaprijeđenog položaja može solidarno da dođe do restrikcija.
2. Do sada se socijalni dijalog u oblasti zdravstva vodio samo između Ministarstva zdravlja i reprezentativnih sindikata? Da li smatrate da strukovna udruženja trebaju biti uključena u socijalni dijalog? Ukoliko osvojite vlast šta ćete uraditi tim povodom?
Mi smatramo da su reprezentativni sindikati, tačnije vrhuške reprezentativnih sindikata, lica koja više brinu da se ne zamjere vlasti, nego što se bore za unapređenje položaja onih koje reprezentuju. Njihova članstva u raznim komisijama i radnim tijelima Vlade, omogućavaju im razne sinekure, kojih se oni ne odriču tako lako, pa smatramo da su time indirektno korumpirani, i zato ne “talasaju”. To Vlada vrlo vješto i perfidno radi jer time “kupuje” socijalni mir.
Zbog svega ovoga smo mišljenja da treba razmisliti da se drugačije uredi reprezentativnost sindikata. Strukovna udruženja, što se tiče nas, su dobrodošla u svim pregovorima, a posebno kada je u pitanju socijalni dijalog, jer ona mogu svojim učešćem samo da doprinesu iznalaženju što boljeg rješenja.
3. U kojoj mjeri ste zainteresovani da u proces utvrđivanja prioriteta za donošenje akcionih planova i strategija, koje se tiču unaprjeđenja zdravstva, ukljucite zdravstvene radnike i strukovna udruzenja?
Prirodno je da zdravstveni radnici i strukovna udruženja aktivno učestvuju u planiranju prioriteta za donošenje akcionih planova i strategija u oblasti zdravstva.
4. Da li smatrate da ljekari treba da budu prepoznati Zakonom o zaradama u javnom sektoru, a da se kolektivnim ugovorom regulišu druge specifičnosti koje se odnose na njihov rad?
Mi smatramo da je to prioritetno i zbog toga smo prije više od godinu dana predali u skupštinsku proceduru izmjene i dopune Zakona o zaradama u javnom sektoru kojim smo predvidjeli značajno unapređenje statusa ljekara i univerzitetskih profesora, jer su ove dvije profesije potpuno degradirane i marginalizovane iako prosvjeta i zdravstvo u najvećem procentu participiraju u javnom sektoru. Kolektivni ugovor bi trebao da reguliše druge specifičnosti koje se tiču ljekara, ali ne i visinu njihovog koeficijenta za obračun zarada.
5. Da li smatrate da je ograničavanje prava na štrajk suprotno Ustavu Crne Gore?
Da, s tim kada se radi o zdravstvu, zbog specifičnosti ove profesije od koje često zavisi ljudski život, mora se propisati minimum usluga koji mora biti dostupan urgentnim slučajevima i u vrijeme štrajka.
6. Ukoliko osvojite vlast, da li ste spremni da u prvoj godini mandata pokrenete pitanje izmjene zakona koji tretiraju mogucnost organizivanja štrajka i omogućite da i sindikati koji nisu reprezentativni mogu organizovati štrajk?
Svakako, a postoji još i čitav niz drugih pitanja koja treba riješiti kroz izmjene zakona koji tretiraju reprezentativnost sindikata i štrajk.
7. Da li ćete se zalagati za osnivanje fonda za izgradnju stanova za ljekare?
Ja sam takođe prije više od pola godine u skupštinsku procedure predala Zakon o utvrđivanju porijekla imovine i posebnom oporezivanju, koji pored ostalog podrazumijeva osnivanje Fonda za za razvoj Crne Gore koji bi se punio novcem od specijalnog oporezivanja imovine lica koja je u neskladu sa legalnim primanjima i za koju ne postoji dokaz o porijeklu, kao i od obeštećenja koje bi bili u obavezi da plate svi oni koji su dobili stan ili kredit od Vlade ili opštine pod uslovima značajno povoljnijim od tržišnih. Sredstva iz ovog Fonda bi se mogla dijelom preusmjeriti za izgradnju stanova za ljekare, koji bi im bili ponuđeni pod povoljnijim uslovima uz obavezu da najmanje deset godina ostanu da rade u javnom zdravstvu, čime bi se dijelo smanjio odliv ljekara.
8. Da li biste zakonom ograničili dozvoljeni prekovremeni rad u zdravstvenim ustanovama?
Naravno, ja sam već i predlagala izmjene Zakona o radu kojima bi se ograničio dozvoljeni prekovremeni rad ljekara, jer smatram da su oni u ovom smislu diskriminisani u odnosu na druge profesije, a i podcijenjeni što se tiče plaćanja naknade za prekovremeni rad. Često su pojedini ljekari, zbog pogrešne kadrovske politike i deficita pojedinih specijalnosti, na ivici fizičke izdržljivosti zbog nehumanog opterećenja koje im se nameće kroz prekovremeni rad, a to povlači za sobom i moguće greške, a znamo da su greške ljekara najskuplje. Zato ovo pitanje treba hitno regulisati na jedan humaniji i odgovorniji način.
9. Da li ste spremni da, ukoliko osvojite vlast, u prvoj godini mandata, pokrenete izmjene zakona u pogledu ograničavanja partijskog zapošljavanja i protiv partijskog postavljanja direktora?
To je nešto što po nama mora biti prioritet nove vlasti. Pod hitno treba izbaciti politiku iz kadriranja u zdravstvu (i ne samo u zdravstvu), prioritet dati znanju i referentnosti i radikalno promijeniti model izbora direktora zdravstvenih ustanova. Takođe smatramo da se mora pronaći pravno održivo rješenje da se izvrši reizbor svih direktora u skladu sa novim modelom, oslobođenim partijskog uticaja.
10. Ukoliko osvojite vlast, na koji način ćete pristupiti pitanju postavljanja direktora u zdravstvenim ustanovama?
U dogovoru sa sindikatima i strukovnim udruženjima usaglasiti najoptimalniji model. Meni se čini najobjektivniji model po kome bi svi zaposleni ljekari u tim zdravstvenim ustanovama neposredno, tajnim glasanjem, birali direktora između kandidata koji bi se javili na javni oglas i koji bi bili u obavezi da javno predstave svoj program razvoja te ustanove i omoguće punu interakciju sa zposlenima, kako bi zaposleni ljekari prije neposrednog glasanja bili u potpunosti upućeni šta tačno nude kandidati.
11. Ukoliko osvojite vlast, da li ćete planirati gradnju opšte bolnice u PG?
Smatramo da je odavno bilo neophodno da Glavni grad dobije gradsku bolnicu, no nažalost i pored više puta datih obećanja od strane vlasti to nije realizovano.
Treba sa strukom razmotriti i ideju da se izgradi novi, savremeniji Klinički centar, a da postojeći Klinički centar se transformiše u regionalnu bolnicu za Podgoricu, Danilovgrad i Kolašin.
Takođe ideja izgradnje Univerzitetske bolnice je nešto što bi takođe moglo da se razmotri kao opcija.
No svakako, struka bi trebala da iznjedri najbolje rješenje, a ono što je činjenica je da je Glavnom gradu neophodna zdravstvena ustanova sekundarnog nivoa.
